Moncho Iglesias convértese no primeiro tradutor do árabe ao galego.

"Carné de Identidade" recolle 48 poemas de Darwix, un dos máis célebres literatos árabes contemporáneos.

Escritor e tradutor, Moncho Iglesias (Vigo, 1974) é licenciado en Filoloxía Hispánica pola Universidade de Vigo e alumno de doutoramento en Filoloxía Galega cunha tese na que compara os contos de tradición oral palestinos e galegos, unha investigación que dirixe a catedrática Camiño Noia “traballadora, estudosa e boa amiga”. Leva nove anos vivindo en Oriente Medio como profesor da Universidade Nacional de An-Najah na cidade palestina de Nablus, pero cada certo tempo visita a súa terra natal, sempre con traballos que presentar e novos proxectos rebulindo na cabeza. Este verán regresou a Vigo con Carné de identidade, a primeira tradución do árabe ao galego de Mahmud Darwix, un dos máis célebres literatos árabes contemporáneos. Asina a obra coa súa compañeira Samar Sabat, con quen pensa xa na posibilidade, de cara ao ano que ven, de traducir ao árabe á autora galega máis universal, Rosalía.

A idea de traducir a Mahmud Darwix ao galego xurdiu da necesidade de achegar a realidade palestina á galega. “Palestina tamén ten literatura, e moita, e boa”, subliña Moncho Iglesias, que explica que nun principio pensaron nunha escolma de poetas palestinos, como Ibrhim e Fadwa Tuqan, Samith al-Quassim ou Tamin Bargouti, “pero logo pareceunos mellor a idea de Darwix, que é un autor xa coñecido e un abandeirado de Palestina e da súa literatura”, apunta Iglesias, que admite que se deixou seducir pola poesía social, política, reivindicativa e “incluso cronolóxica” deste autor.

A historia de Palestina a través dos versos de Darwix.
En Carné de identidade Moncho e Samar realizaron unha selección de 48 poemas de toda a traxectoria do autor. Non elixiron esta cifra ao azar, senón por todo o que significa para o pobo palestino, xa que no 48 Mahmud Darwix foi expulsado da súa aldea natal e, como moita outra xente en Palestina, sufriu o exilio. Por iso os 48 poemas, xa que, amais de contar a historia de Palestina por medio dos versos de Darwix, que están colocados por orde de aparición, reflicte un feito importante para o pobo palestino “e que tamén pode lerse nalgún dos poemas de Darwix, como en Carta dende o exilio, onde o eu poético fala cos seus e pregunta sobre eses que tivo que deixar un día e aínda bota de menos”. Igual que este poema, a maioría dos que elixiron son berros, diálogos ou monólogos sobre un pobo que vive, na súa maioría, no exilio; “un pobo que ten saudades do seu e que é capaz de fotografar dende fóra o que sucede dentro”, puntualiza Iglesias, ao tempo que explica que iniciou este proxecto hai xa algo máis de tres anos.

Editado por Barbantesa, a tradución, que se presentou no mes de xullo na Feira do Libro de Vigo, saíu á rúa en formato bilingüe, xa que ademais de en galego os poemas poden lerse na súa versión orixinal “de maneira que podemos achegar non só a literatura árabe cara o lector galego, senón tamén achegar a literatura palestina ao mundo árabe”, subliña o filólogo vigués, que apunta como curiosidade que entre as pezas traducidas se atopa Pasaxeiros entre palabras fugaces que lera algunha vez Mahmud Darwix e que estaba traducido a varios idiomas, pero que non estaba rexistrado en papel.

Pioneiro tamén en traducir do hebreo ao galego.
Carné de identidade non é, nin moito menos, o primeiro traballo no eido da tradución para Moncho Iglesias, que xa en 2006 foi o autor da primeira tradución do hebreo ao galego coa obra O condutor de autobús que quería ser Deus de Etgar Keret, un traballo ao que o ano pasado sumou Saudades de Kissinger do mesmo autor “unha boa colección de contos breves con moita ironía e imaxinación”.

“A verdade é que sempre hai proxectos”, subliña o tradutor que explica que hai tempo comezou a traducir Árabes danzantes, de Said Kaxúa, un escritor dos chamados árabes-israelís. “É árabe e escribe en hebreo, cunha prosa fácil e que logra reflectir a realidade dos palestinos desprazados dentro do seu territorio, e de contar os sentimentos duns e outros”, apunta Iglesias, ao tempo que subliña que lle gustaría traducir obras que falan sobre Palestina, como a novela Un mapa de casa, de Randa Jarrar, en inglés; ou mesmo a guía Palestina e os palestinos, editada en Palestina, e que xa está bastante avanzada.

Tradutor, narrador, poeta e ensaísta.
Escribir é para Moncho Iglesias unha necesidade. Sempre leva con el bolígrafo e papel para anotar palabras ou frases que poden xurdir de calquera momento. “Aínda teño billetes de metro con versos soltos e follas e recortes por todos lados que, ás veces, se perden na nada ou outras forman parte de algo meu que podo chegar a confundir con citas que collo doutras persoas”, lembra.

A súa traxectoria da fe das súas verbas. Como poeta publicou en México -3´141516 (Indoamericano, 2001) e Oda ás nais perennes con fillos caducos entre os brazos ( Positivas, 2007) en Galicia e a finais de ano sairán dous poemarios “un sobre Palestina e outro sobre a miña avoa”. Como ensaísta Os contos de animais na tradición oral Palestina (Fundación Araguaney, 2008) e como narrador Tres cores: azul (Estaleiro Editora, 2010) completan por agora o currículo de Iglesias.

Fonte: duvi.uvigo.es